Metoda SMART – formułowanie celów bez tajemnic

SMART to prosta i intuicyjna metoda formułowania celów, o której wydawałoby się, że napisano wszystko. W tym długim (bo liczącym ponad dwadzieścia tysięcy znaków) artykule zebrałem wszystko to co przydatne przy formułowaniu celów za pomocą tej metody.

 

CO TO JEST SMART?

SMART to metoda formułowania celów, która jest akronimem stworzonym od angielskich słów Specific, Measurable, Achievable, Realistic i Time-bound. Istnieje również polski odpowiednik rozwinięcia tego akronimu:

• S – Sprecyzowany,
• M – Mierzalny,
• A – Atrakcyjny,
• R – Realistyczny,
• T – Terminowy.

To, którym rozwinięciem skrótu będziemy się posługiwać, nie jest tak ważne. Ważne jest natomiast to, co kryje się za tymi literami. Metoda ta określa pięć cech charakteryzujących prawidłowo sformułowany cel. Do cech tych należą wymienione powyżej sprecyzowanie, mierzalność, atrakcyjność, realistyczność i terminowość.

Wyznaczanie celów tą metodą wymaga poświęcenia czasu na przeprowadzenie analizy tego, co chce się osiągnąć, jest to o tyle ważne, że dobrze sformułowany cel daje nam kilka korzyści:

• ułatwia zaplanowanie działań niezbędnych do jego osiągnięcia,
• umożliwia pomiar postępów oraz określenie, czy cel został osiągnięty, czy też nie,
• zwiększa szansę na jego osiągnięcie,
• zmniejsza ryzyko podążania w niewłaściwym kierunku.

 

S JAK SPRECYZOWANY

Sprecyzowany (ang. Specific) oznacza, że cel powinien być sformułowany jednoznacznie, tak aby jego zrozumienie nie sprawiało kłopotu i nie pozostawiało miejsca na interpretację. Cel musi określać, co konkretnie chcemy zrobić. Celem sprecyzowanym jest sformułowanie „zacząć biegać”. Jego przeciwieństwem będzie natomiast „zacząć uprawiać sport”, ponieważ nie jest jednoznaczne i pozostawia szerokie miejsce na interpretacje. W drugim przypadku nie określono, co to będzie za sport, więc mogą to być zarówno szachy, jak i podnoszenie ciężarów, czy bieganie. Podobnie będzie z celem „schudnąć” i źle sformułowanym celem „zrobić coś ze sobą” – ten drugi pozostawia już bardzo szerokie pole do nadinterpretacji 🙂 Ogólniki nie sprzyjają osiąganiu celów, a często stanowią wręcz utrudnienie i są zazwyczaj wyświechtanymi frazesami powtarzanymi co jakiś czas dla uspokojenia sumienia. A nie o to nam chodzi, prawda? Chcemy osiągnąć nasze cele i spełnić marzenia, a nie całe życie oszukiwać się.

Dlatego cel sformułowany zgodnie z zasadą „sprecyzowania” ułatwi nam dalszą pracę nad kolejnymi aspektami jego formułowania zgodnie z metodą SMART i pozwoli oprzeć go na konkretnych liczbach czy wielkościach. Tak, aby można było śledzić postępy w jego realizacji. Część osób omawiających tę metodę już przy tym kroku wskazuje, że cel powinien mieć odniesienie do liczb – na przykład zamiast „zacznę biegać” należałoby postawić sobie za cel „będę biegał trzy razy w tygodniu po 30 minut”. Ja w ten sposób doprecyzowuje cel w następnym kroku, ale nic nie stoi na przeszkodzie, abyś postąpił inaczej – ważne, aby osiągnąć ostateczny efekt, czyli sformułować cel zgodnie z metodą SMART. Jeżeli masz problem ze sformułowaniem celu, możesz skorzystać z pytań pomocniczych:

• Co chcę osiągnąć?
• Dlaczego chcę to osiągnąć?
• Jak chcę to osiągnąć?

Na koniec jeszcze dwie pułapki, w które możesz wpaść na tym etapie formułowania celu:

• zbyt ogólny opis, brak szczegółów, czyli wspomniane posługiwanie się frazesami,
• pominięcie tego etapu, z powodu jego czasochłonności i wysiłku umysłowego, co odbije się w dalszych etapach planowania, a następnie wpłynie na realizację celu poprzez pojawienie się wątpliwości, komplikacji i konieczności wprowadzania poprawek lub zmian.

 

M JAK MIERZALNY

Mierzalny (ang. Measurable) rozwija nasz cel tak, aby można było w sposób liczbowy wyrazić stopień jego realizacji lub móc jednoznacznie określić, czy cel został osiągnięty, czy też nie. Można to osiągnąć na kilka sposobów, na przykład poprzez:

• określenie poziomu wskaźnika (np. „będę biegał trzy razy w tygodniu po 30 minut”, „w tym roku zwiększę sprzedaż o 10% w porównaniu z poprzednim rokiem”),
• wskazanie miejsca w rankingu (np. „do końca roku przebiegnę najwięcej kilometrów ze wszystkich członków klubu biegacza, do którego należę [czyli w domyśle zajmę pierwsze miejsce w liczbie przebiegniętych kilometrów w ciągu roku]”, „będę najlepszym sprzedawcą w firmie pod względem wolumenu sprzedaży”),
• wskazanie zakresu dopuszczalnych wartości (np. „do końca roku będę przebiegał 5 kilometrów w czasie pomiędzy 20 – 25 minut”, „do końca roku zwiększę zyskowność o 10 – 20%”).

Czyli ten sam cel (w tym przypadku „zacznę biegać”) można zapisać na wiele sposobów, w zależności od tego, co nas motywuje i na czym nam najbardziej zależy. Jednak każdy z tych celów jest mierzalny i możemy określić poziom jego realizacji.

Innym przykładem może być moje marzenie związane z „podróżą do Australii”. Zapisanie celu w powyższy sposób jest mało konkretne. O wiele bardziej konkretny będzie cel, gdy sformułuję go trochę inaczej, na przykład „zebrać 30 tysięcy złotych na podróż całą rodziną do Australii”. Teraz cel będzie mierzalny i będzie można śledzić postępy w jego realizacji. Warto by było dodać jeszcze zakres czasowy na przykład „zebrać w ciągu trzech najbliższych lat 30 tysięcy złotych na podróż całą rodziną do Australii”.

Możemy też określić tak cel, aby można było zmierzyć postępy w jego realizacji za pomocą etapów, które realizujemy. Pisząc pracę magisterską, podzieliłem ją na pięć rozdziałów plus wstęp, zakończenie, spis treści itd. Każdy z rozdziałów mojej pracy miał liczyć około 20 – 25 stron, a na jej napisanie miałem rok. Zatem mogłem mierzyć postępy w pisaniu pracy liczbą napisanych stron, czy napisanych i oddanych promotorowi rozdziałów i odnieść to do upływu czasu.

Jeszcze innym sposobem określania mierzalności celu jest wskazanie, jak będzie wyglądała sytuacja, gdy osiągniemy cel. Pamiętam, że gdy uczęszczałem na kurs Zertifikat Deutsch, to moim celem było zdobycie tego certyfikatu. To był mój miernik, mogłem co prawda sformułować cel inaczej np. „będę się uczył codziennie przez godzinę niemieckiego do egzaminu”. Jednak tak sformułowany cel nie dawał mi gwarancji na osiągnięcie efektu, który wiązał się z nauką (chociaż postępując w ten sposób zdecydowanie ułatwiło jego osiągnięcie). Mogłoby się okazać, że w 100% osiągnąłem zamiar uczenia się do egzaminu, czyli teoretycznie cel został osiągnięty, ale faktycznie mogłoby się zdarzyć, że nie otrzymałem certyfikatu, ponieważ nie zdałem egzaminu, a to jest w tym przypadku prawdziwy miernik mojego sukcesu. Dlatego tak ważne jest ustalenie, po czym poznamy, że dany cel został osiągnięty. Możemy zatem na tym etapie zadać pytanie: Po czym poznam, że osiągnąłem cel?

Określając sposób mierzenia celu, należy uważać, aby nie wpaść na tym etapie formułowania celu w trzy pułapki:

• wprowadzanie skomplikowanych i precyzyjnych metod pomiaru prostych zadań o małym znaczeniu,
• zastosowanie niewłaściwego wskaźnika pomiaru realizacji celu (patrz przykład z certyfikatem),
• brak zaangażowania i konsekwencji w pomiarze i ocenie poziomu realizacji celu.

 

A JAK ATRAKCYJNY

Na początek uwaga merytoryczna. W przypadku litery „A” pojawiają się różne interpretacje. W angielskim jest Achievable – Osiągalny lub Ambitious – Ambitny (i kilka innych). Oczywiście jest też polska wersja – Atrakcyjny, i to przy tej interpretacji pozostanę, zresztą zawiera ona postulaty powyższych wariantów, rozszerzając cel o płynące z niego korzyści.

Atrakcyjny cel to taki cel, który powinien nas motywować do jego osiągnięcia. Z jednej strony cel powinien stanowić wyzwanie, jednak nie przesadzaj z poziomem trudności, bo się zniechęcisz (zniechęcający może być zarówno zbyt trudny, jak i zbyt łatwy cel). Trudność w osiągnięciu celu może wiązać się zarówno z postawieniem sobie zbyt wysoko poprzeczki, jak i z brakiem odpowiednich umiejętności, zdolności, wiedzy, czasu, zasobów materialnych. O tym jednak szerzej będzie przy okazji omawiania realistyczności celu.

Z drugiej strony jego osiągnięcie powinno dawać nam wymierną korzyść (niekoniecznie materialną, może to być na przykład satysfakcja ze spełnienia marzenia). Jeżeli Twój cel będzie nudny, nieciekawy, sprzeczny z Twoimi wartościami, a do tego nie będziesz w pełni przekonany czy warto się zabrać za jego realizację, to jego osiągnięcie stanie pod znakiem zapytania, ciężko będzie Ci się zabrać za jego realizację, a jak już się zdecydujesz, to wszystko będzie szło jak po grudzie i stanie się źródłem frustracji. Dlatego w tym kroku powinieneś sobie odpowiedzi na trzy pytania:

• Dlaczego chcę osiągnąć ten cel?
• Co się stanie, gdy osiągnę cel?
• Co się stanie, gdy celu nie osiągnę?

Możesz wykorzystać w tym przypadku tabelę zysków i strat:

Co się stanie, gdy zrealizuję cel?		Co się stanie, gdy nie zrealizuję celu?
Zyski	Straty	Zyski	Straty

Nie zawsze będziesz w stanie przewidzieć wszystkie korzyści i straty wiążące się z osiągnięciem lub nieosiągnięciem celu. Postaraj się jednak wypisać ich jak najwięcej, wtedy będziesz bardziej świadomy tego, na co się porywasz 🙂  i będziesz znał konsekwencje Twoich działań lub ich zaniechania.

Pamiętasz mój cel – „zebrać 30 tysięcy złotych na podróż całą rodziną do Australii” – sporządziłem do niego listę korzyści i strat w przypadku zrealizowania, jak i nie zrealizowania tego celu:

Co się stanie, gdy zrealizuję cel?		Co się stanie, gdy nie zrealizuję celu?
Zyski	Straty	Zyski	Straty
– spełnienie marzenia, – spędzenie czasu z rodziną, – niezapomniane wspomnienia, – nowe doświadczenia.	– nie będę miał 30.000,00 zł.	– nie wydam 30.000,00 zł – no dobra wydam, ale nie na wycieczkę 🙂	– poczucie braku spełnienia, – smutek, – frustracja.

Na koniec pułapki, w które możesz wpaść na tym etapie formułowania celu:

• stawianie sobie nieprzemyślanych celów,
• podejmowanie spontanicznie celu, pod wpływem emocji lub inspiracji, który potem okazuje się nie pasować do nas,
• podejmowanie demotywujących celów (zbyt ambitnych lub za mało ambitnych).

 

R JAK REALISTYCZNY

Realistyczny cel powinien być możliwy do osiągnięcia. Cel powinien mieć odniesienie do naszej obecnej sytuacji. Na przykład, jeżeli moim celem będzie polecieć na księżyc, to spełnienie tego marzenia będzie nierealne, natomiast tak postawiony cel może być realny w przypadku astronauty, pracującego na co dzień dla NASA. Należy zatem zachować równowagę pomiędzy wyzwaniem, jakie ma stanowić cel, a jego realistycznością. Warto postawić sobie poprzeczkę na poziomie trochę powyżej swoich obecnych możliwości. Na tym etapie powracamy do tego, co zasygnalizowałem w poprzedniej literze (A), czyli do posiadania odpowiednich umiejętności, zdolności, wiedzy, czasu, zasobów materialnych i czynności, które trzeba podjąć, by cel osiągnąć. To właśnie teraz należy określić ww. zasoby.

Brak realistycznego podejścia do celu spowoduje, że jego osiągnięcie skończy się na planowaniu. Chociaż mam świadomość, że dobrze zaplanowany, podzielony na etapy i rozłożony w czasie cel nawet z wysoko postawioną poprzeczką i brakami w różnych zasobach może zostać osiągnięty i gdy nam bardzo na nim zależy. Z drugiej strony niewłaściwe, nierealistyczne lub zwyczajnie nie pasujące do nas cele z dużym prawdopodobieństwem nigdy nie zostaną osiągnięte.

Na tym etapie warto stworzyć listę niezbędnych do jego osiągnięcia umiejętności, wiedzy i zasobów. Następnie określić, co z tej listy posiadamy, czego nam brakuje i jak to uzupełnimy.

Wróćmy do mojego celu związanego z wyjazdem do Australii. To cel całkiem realny i możliwy do osiągnięcia, ale też ambitny (przynajmniej w moim przypadku odłożenie 30 tysięcy złotych stanowi wyzwanie pozostaje kwestia, w jakim czasie, ale o tym będzie trochę później). W tym celu zawarłem najważniejszy (krytyczny) zasób, jaki jest mi potrzebny – pieniądze. Drugi zasób to czas, potem na pewno jakieś bagaże, przewodniki, znajomość języka angielskiego itd. Mogę teraz odhaczyć to, co już mam, czyli znajomość języka angielskiego, czas wyjazdu zaplanuję, gdy będę miał magiczne 30.000,00 zł podobnie z pozostałymi rzeczami, których listę zrewiduję ponownie tuż przed uzbieraniem niezbędnej kwoty pieniędzy. Dlatego, muszę przemyśleć, jak zdobędę pieniądze, czyli, z jakich wydatków mogę zrezygnować, jakie wydatki zracjonalizować, gdzie mogę dodatkowo zarobić itd.

 

T JAK TERMINOWY

Terminowy (ang. Time Bound) oznacza, że cel powinien mieć dokładnie określony czas, w jakim zamierzamy go osiągnąć. Ustalenie konkretnego terminu realizacji celu jest istotne z punktu mobilizacji do działania. Konkretna data początku i zakończenia realizacji celu (oraz jego poszczególnych etapów) z jednej strony ułatwia nam orientację w postępach, z drugiej strony wywiera na nas presję i mobilizuje. Określenie powyższych dat ułatwia uniknięcie pułapki w postaci ciągłego odkładania celu na później. Niekiedy zdarzało mi się, że zapisywałem sobie jakiś cel, bez podania terminu realizacji, i po dwóch latach okazywało się, że nadal nie zabrałem się za niego. Wiem, że nie zawsze uda się zrealizować cel w zaplanowanym czasie, ale zawsze można termin zakończenia przesunąć. Lepsze to niż nierealizowanie celu w ogóle.

Pułapki, w które można wpaść, określając terminy realizacji celu:

• przyjęcie nierealistycznych założeń, czyli zazwyczaj założenie, że osiągniemy cel w zbyt krótkim czasie,
• przyjęcie zbyt długiego czasu na osiągnięcie celu(w stosunku do czasu niezbędnego na jego osiągnięcie), co powoduje zbytnie „rozwodnienie” celu i jego znaczenia, a co za tym braku silnej motywacji do jego realizacji.

 

SMART + ER

Wraz z rozwojem idei SMART koncepcję tę rozszerzono o dwie dodatkowe litery E i R, przekształcając SMART w SMARTER.

 

E JAK EKSCYTUJĄCY

Ekscytujący (ang. Exciting) – to w naszym przypadku to samo co atrakcyjny. W przypadku, gdy litera A oznacza Achievable – Osiągalny lub Ambitious – Ambitny to pojawienie się tej litery ma uzasadnienie. W przedstawionej w tym artykule interpretacji jest ona niepotrzebna.

 

R JAK ZAPISANY 🙂

Zapisany (ang. Recorded) – cel powinien zostać bezwzględnie zapisany. Zapisanie celu spełnia kilka istotnych funkcji:

• powoduje, że nie zapomnimy o celu,
• działa motywująco,
• szczegóły, które ustaliliśmy podczas jego zapisywania, nie zacierają się z czasem,
• nie możemy udawać, że celu nigdy nie było, co się zdarza, gdy dopada nas lenistwo lub prokastynacja, a cel nie został zapisany.

 

PRZYKŁADY

Poniżej zamieszcza dwa przykłady formułowania celów zgodnie z ideą SMART.

 

PRZYKŁAD 1.

Kuba odkąd skończył 10 lat temu studia i zaczął pracować, przestał uprawiać sport. W tym czasie urósł mu brzuszek i spadła kondycja. Postawił sobie w styczniu cel: zacząć uprawiać sport.

Czy cel jest sprecyzowany?

NIE: wiadomo, że Kuba chce zacząć uprawiać sport, ale to zdecydowanie za mało. Powinien określić, jaki sport chcę uprawiać.

PRAWIDŁOWO SFORMUŁOWANY CEL: zacząć biegać.

Czy cel jest mierzalny?

NIE: Kuba nie może określić, kiedy zrealizuje cel, czy wystarczy, że przebiegnie się raz, czy też wystarczy, że będzie biegał 5 minut, albo przebiegnie tylko 100 metrów, czy jak często będzie biegał.

PRAWIDŁOWO SFORMUŁOWANY CEL: będę biegał codziennie 10 kilometrów.

Czy cel jest atrakcyjny?

TAK: Kuba liczy, że schudnie, wzmocni swoją kondycji i wytrzymałości. Do tego dochodzi jeszcze to, że jako dziecko bardzo lubił biegać i ma z bieganiem dobre skojarzenia. Kuba zrobił również tabelę zysków i strat.

Co się stanie, gdy zrealizuję cel?		Co się stanie, gdy nie zrealizuję celu?
Zyski	Straty	Zyski	Straty
– większa kondycja, – większa wytrzymałość, – schudnięcie.	– czas poświęcony na bieganie i czynności związane z przygotowaniem do biegu oraz po zakończeniu biegu, – ryzyko urazów.	– czas.	– nadal będzie tył, – kondycja będzie spadała, – wytrzymałość będzie spadała, – z czasem pogorszyć się stan zdrowia.

Czy cel jest realistyczny?

NIE: Kuba od 10 lat nie ćwiczył i nie będzie w stanie na początku biegać codziennie po 10 kilometrów.

Przyjrzyjmy się też zasobom, jakie posiada Kuba:

• czas – Kuba po przemyśleniach doszedł do wniosku, że może na razie poświęcić na bieganie (i inne związane z tym czynności) nie więcej niż jedną godzinę co dwa dni. Możliwe, że później uda mu się inaczej zaplanować dzień, ale w tej chwili jest to niemożliwe.
• zasoby – Kuba potrzebuje na początek jakichkolwiek butów sportowych i odzieży sportowej. W tej chwili ma stare adidasy, krótkie spodenki i bawełnianą koszulkę. Gdy bieganie mu się spodoba i wejdzie w krew, pomyśli o zakupie lepszej odzieży i obuwia,
• umiejętności i wiedza – Kuba postanowił kupić sobie książkę o bieganiu i zwiększyć swoją wiedzę na ten temat.

PRAWIDŁOWO SFORMUŁOWANY CEL: będę biegał 3 razy w tygodniu po 30 minut tak, aby na koniec roku móc przebiec 10 kilometrów.

Czy cel jest terminowy?

CZĘŚCIOWO: cel określa, jak często Kuba będzie biegał, ile będzie trwał jeden bieg oraz kiedy osiągnie zamierzony cel.

Musimy pamiętać, że Kuba chce przebiec na koniec roku 10 kilometrów, będzie musiał zatem wydłużać czas biegu i dystans. Nasz bohater wyczytał, że na początkujący biegacz powinien przebiec 10 kilometrów w 60 minut.

Skorygował więc swój cel i opisał go następująco: będę biegał 3 razy w tygodniu po 30 minut. Raz na 2 miesiące będę zwiększał czas biegu o 5 minut tak, aby na koniec roku móc przebiec 10 kilometrów.

 

PRZYKŁAD 2.

Ania prowadzi cukiernie i bloga kulinarnego. Ma już sporą grupę odbiorców i postawiła sobie za cel: napisać i wydać książkę kucharską.

Czy cel jest sprecyzowany?

CZĘŚCIOWO: będzie to książka kucharska jednak warto by było, aby Ania już na tym etapie określiła mniej więcej jej zawartość, czyli jakiego rodzaju będą to przepisy. To ważne, ponieważ jej książka może być uniwersalną książką kucharską, może być też książką z przepisami kuchni wegetariańskie, orientalnej czy włoskiej, a może zdecydować się na książkę z przepisami na ciasta, desery i inne słodkości. Określając swój cel, może pokusić się i już teraz wymyślić tytuł. I tak będzie jej potrzebny, a zdecydowanie ułatwi jej dalszą pracę nad książką.

PRAWIDŁOWO SFORMUŁOWANY CEL: napiszę i wydam książkę kucharską „101 przepisów, które osłodzą Twoje życie”.

Czy cel jest mierzalny?

NIE: Ania postanowiła napisać książkę, ale nie określiła żadnych ram czasowych. Nie wiadomo do kiedy Ania napisze książkę.

PRAWIDŁOWO SFORMUŁOWANY CEL: w ciągu roku napiszę i wydam książkę kucharską „101 przepisów, które osłodzą Twoje życie”.

Czy cel jest atrakcyjny?

TAK: Ania liczy z jednej strony na wzrost jej autorytetu, jako blogerki i cukiernika, z drugiej strony natomiast ma nadzieje na zarobienie pieniędzy. Postanowiła również wydać książkę w modelu self publishing, co będzie stanowiło dla niej nowe doświadczenie i wyzwanie. Ania zrobiła podobnie jak Kuba tabelę zysków i strat.

Co się stanie, gdy zrealizuję cel?		Co się stanie, gdy nie zrealizuję celu?
Zyski	Straty	Zyski	Straty
– wzrost autorytetu, – nowe umiejętności, – dodatkowe dochody.	– czas poświęcony na pisanie bloga, – ryzyko poniesienia kosztów w przypadku niesprzedania książki.	– czas, – brak ryzyka finansowego.	– brak nowych umiejętności, – brak szansy na dodatkowe dochody, – autorytet na niezmienionym poziomie.

Czy cel jest realistyczny?

TAK: Ania określiła, że chce napisać książkę, w której będzie 101 przepisów, co oznacza, że będzie miała na napisanie jednego przepisu ponad 3 dni. De facto powinna pisać jeden przepis na dwa dni, ponieważ musi uwzględnić czas potrzebny na korektę, skład i druk książki.

Przyjrzyjmy się też zasobom, jakie posiada Ania:

• czas – Ania może poświęcić codziennie na pisanie książki trzy godziny,
• zasoby – Ania potrzebuje aparat fotograficzny, komputer, oprogramowanie do obróbki zdjęć, namiot bezcieniowy, składniki do przepisów i kilkanaście innych rzeczy. To wszystko Ania już ma.
• umiejętności i wiedza – Ania ma szeroką wiedzę z zakresu cukiernictwa i fotografii.

Czy cel jest terminowy?

CZĘŚCIOWO: Ania mogłaby rozszerzyć swój cel i sformułować go w następujący sposób: w ciągu roku napiszę i wydam książkę kucharską „101 przepisów, które osłodzą Twoje życie”, przygotowując 1 przepis, co dwa dni.

Tak określony SMART cel jest dobrą bazą do sporządzenia szczegółowego harmonogramu działania związanego z realizacją celu.

 

ZADANIE DOMOWE

Wybierz jeden ze swoich celów lub marzeń i zamień go na cel SMART. Weź pustą kartkę papieru (możesz skorzystać też z gotowego arkusza – link do pobrania poniżej) i zapisz na górze swój cel. Pod spodem wypisz kluczowe słowa dla metody SMART:

• S – Sprecyzowany,
• M – Mierzalny,
• A – Atrakcyjny,
• R – Realistyczny,
• T – Terminowy.

Teraz przeformułuj swój cel tak, aby był zgodny z wytycznymi metody. A następnie rozpisz harmonogram jego realizacji i zacznij działać.

Pobierz arkusz.

 

PODSUMOWANIE

Metoda SMART została stworzona po to, aby przekuć marzenia na realne cele i umożliwić w kolejnym kroku stworzenie planu ich realizacji, a potem ułatwić rozpoczęcie działań, których efektem będzie spełnienie marzenia / osiągnięcie celu.

Mam świadomość, że formułowanie celów za pomocą tej metody może być pracochłonne, jednak jeżeli dobrze sformułujesz swój cel na samym początku, to będziesz miał dużo większe szanse na jego realizację, niż gdybyś pozostawił go tylko w swojej głowie.